Mijn plan: een aantal artikelen schrijven over verschillende aspecten van digitaal toetsen.
De uitvoering: niet alleen feiten maar ook ideeën, ‘dromen’ zo je wilt. Kiezen voor digitale toetsen is niet alleen kiezen voor het vervangen van schriftelijke toetsen, maar ook kiezen voor nieuwe mogelijkheden. Zonder droom geen innovatie, daarom zal ik hier en daar ook iets schrijven wat ik niet kan bewijzen, maar waarvan het gevoel zegt dat daar iets te halen valt.
Deel 1: Formatief toetsen
Winst hoeft niet altijd te worden uitgedrukt in geld, maar kan ook een oefentoets zijn die de student uitdaagt of inspireert om verder onderzoek te doen. Een toets die de student laat zien wat hij (lees ‘hij/zij’) nog moet leren, een toets die nieuwsgierigheid opwekt waardoor de student gewoon meer van het onderwerp wil weten. Toetsgestuurd leren is actueel en eenvoudig te implementeren in het onderwijs. Anders gezegd: To Really Learn, Quit Studying and Take a Test.
Bij Hogeschool Zuyd gebruiken we bijvoorbeeld Blackboard als digitale leeromgeving. Daarin kan leermateriaal beschikbaar worden gesteld aan studenten. Dat is natuurlijk niets bijzonders. Wat ook kan, is het voorwaardelijk beschikbaar stellen van leermateriaal afhankelijk van hoe een student scoort op een toets. Zo zou je bij een lage score de student meer van hetzelfde kunnen aanbieden zodat hij de stof, die blijkbaar onvoldoende is opgenomen, verder kan bestuderen. Bij voldoende score kun je de student dan leermateriaal aanbieden ter verbreding of verdieping van het onderwerp.
Een ander systeem dat we bij Hogeschool Zuyd gebruiken is Questionmark Perception (QMP: demo (inloggen met gebruikersnaam demo en wachtwoord demo)). Dat is een dedicated toetssysteem waar in principe geen leermaterialen worden aangeboden, maar waarmee je uitsluitend toetsen kunt bouwen; complexe toetsen waar je afhankelijk van de score, naar een bepaald vragenblok kunt springen. De daarop volgende vragen zijn dan afhankelijk van de kennis die de student al heeft verworven (positieve score uit het voorgaande vragenblok). In de hiervoor genoemde demo wordt deze functionaliteit gebruikt om keuzes te maken in menu’s. Afhankelijk van jouw keuze spring je dan naar een ander vragenblok dat in dit geval een bepaald vraagtype showt. Daarnaast kan na elk vragenblok feedback worden gegeven. Zo kun je de student direct aansluitend vertellen wat er nog aan schort of waar hij verder kan leren. Hij hoeft dan niet twee weken te wachten totdat de docent de toets heeft nagekeken. Ook de feedback functionaliteit wordt in de demo gebruikt.
Met QMP kunnen studenten ook functioneren als co-auteur door zelf vragen te maken over de leerstof. QM-Live is een laagdrempelige omgeving waar zonder veel voorkennis vragensets kunnen worden opgebouwd. Door zo’n set met een andere gebruiker te delen en gebruik te maken van het geïntegreerde versiebeheer kunnen studenten samenwerken aan een vragenset en de docent toegang verschaffen om mee te kijken of mee te werken.
Diverse vormen van digitaal toetsen vind je in de volgende Prezi (door Caspar Groeneveld). Daaruit wordt duidelijk dat digitaal toetsen ook anders kan dan alleen vragen stellen middels een computer. Gereedschappen als het digitaal portfolio en het werken met weblogs en wiki’s wordt al op veel plaatsen ingezet. Voor lezers die Prezi niet kennen: Klik op de driehoek (pijl) naar rechts.
De volgende aflevering gaat over argumenten om digitaal te toetsen, maar ook over de investering die daar voor nodig is. Aangezien toetsgestuurd leren door de inzet van ICT behoorlijk kan worden geautomatiseerd, is het eerste argument al duidelijk lijkt me. De investering is menskracht (tijd) die nodig is om een leerpad, met voorwaardelijke keuzes voor andere leerstof of vragenblok met feedback, te ontwikkelen. Daarna profiteren alle studenten van uitdagende en inspirerende toetsen die hun de weg wijzen tijdens de reis die ‘leren’ heet. Het voordeel voor de docent is dan dat hij tijdens de contactmomenten niet frontaal voor de klas hoeft te staan, maar dat hij interactief met zijn studenten de stof kan bespreken. Leren was toch een sociaal proces?! En wat te denken van een vergadering waarbij studenten (co-auteurs) elkaars vragen in QM-Live bespreken (peer assessment)?
